Page 29 - dtcf-tanıtım-kitapcığı
P. 29
sorgulayan filolojik çalışmalardan (örneğin Türk dili ve edebiyatı ya da İngiliz dili ve
edebiyatı alanlarında olduğu gibi) farklılık gösterir.
Çünkü dilbilim alanında dil, ürünü olduğu insan beyninden, onu kullanan bireyden ve
kullanıldığı toplumsal durumlardan, etkilendiği kültürel çerçevelerden ayrılmadan ele
alınmaktadır. Bu nedenle de dilbilim çalışmalarında önce insanın dil davranışı
betimlenmekte, ardından insanın dil davranışının tek tek dillerdeki görünümleri üzerinde
durulmaktadır.
Dilbilim Çalışmalarının Temel Yönelimleri
Dilbilim, insanın diğer canlılardan ayrıcalık belgesi olarak kabul edilen dili ve ona bağlı
olarak düşünceyi ve davranışı inceleme alanı olarak seçer. Dilbilim çalışmaları, tek tek
dilleri daha çok tarihsel gelişimi,coğrafi görünümleri ve dilbilgisel kuralları açısından
sorgulayan filolojik çalışmalardan (örneğin Türk dili ve edebiyatı ya da İngiliz dili ve
edebiyatı alanlarında olduğu gibi) farklılık gösterir. Çünkü dilbilim alanında dil, ürünü
olduğu insan beyninden, onu kullanan bireyden ve kullanıldığı toplumsal durumlardan,
etkilendiği kültürel çerçevelerden ayrılmadan ele alınmaktadır. Bu nedenle de dilbilim
çalışmalarında önce insanın dil davranışı betimlenmekte, ardından insanın dil davranışının
tek tek dillerdeki görünümleri üzerinde durulmaktadır.
Dilbilim çalışmalarının tüm dünyadaki temel yönelimleri şu başlıklar altında
toplanmaktadır:
1. İnsanın dil yetisinin görünümlerini, beyindeki dil üretim mekanizmasının işleyişini
ortaya koymak,
2. İngilizce, Almanca, Türkçe, Lehçe gibi tek tek dillerin yapılarına yönelik betimlemeler
sunmak,
3. Dilin yazılı ve sözlü olarak kullanımına yönelik genel kuralları, eğilimleri (yazılı dilin
sözdizimsel görünümleri, yazılı metin türleri, konuşma türleri, konuşma eyleminin
görünümleri gibi) ortaya koymak,
4. Dil ile kültürün ilişkilenişi çerçevesinde, tek tek diller için dil kullanımındaki normları
(dilin toplumsal değişkelere göre kullanımı, dilin bireyin iletişimsel amaçlarına göre
kullanımı gibi) saptamak,
5. Dilin nasıl edinildiğini ve nasıl öğretilmesi gerektiğini sorgulamak,
6. Anadili öğretimi, yabancı dil öğretimi gibi doğrudan dille ilgili olan alanlara, çalışma
yöntemi ve teknikleri sunmak.
29